Hoe overleef ik de diagnose van Francine Oomen?
En: wat zijn de etiquette in een vriendschap?
‘Moeten we dan allemaal in therapie?’ De grote zaal van de Balie zat volgepakt met twintigers en dertigers die speciaal voor Francine Oomen naar de hoofdstad waren afgereisd (om 22:00 uur stipt stond een deel op om de trein te halen). Ik zat met Oomen op het podium om te ‘debatteren’ over de psychische problemen onder generatie ‘hoi’ (de Hoe-overleef-ik-generatie). Volgens Oomen is de stijging van mentale klachten voornamelijk een gevolg van intergenerationeel trauma. Waarop ik dus wilde weten wat dan de oplossing is: iedereen in therapie?
Oomen moest even nadenken – de 84.000 mensen op de wachtlijst van de GGZ in gedachte – en antwoordde toen voorzichtig: ja.
De kinderboekenschrijfster heeft zelf grip gekregen op haar eigen psychische worstelingen toen ze die in het licht van ‘intergenerationeel trauma’ ging zien. Ze maakte er een graphic novel over en gelooft nu dus dat de meeste mentale gezondheidsproblemen voortkomen uit oud familieleed. Zo’n gekke gedachte is dat niet: 25 procent van de kinderen in Nederland groeit op met ouders met een psychische stoornis of verslaving. Maar je moet voorzichtig zijn met dit soort absolute verklaringen: jouw verhaal is niet het verhaal een ander. De een vindt een verklaring in z’n jeugd, de ander herkent zich meer in een diagnose als ADHD. Beide kunnen waar zijn.
Tijdens de avond in de Balie kreeg ik de indruk dat Oomen in de val van de ervaringsdeskundige liep: ze projecteerde haar verklaring en oplossing voor het lijden op de jongeren in de zaal.
‘Jij hebt een intergenerationeel trauma!' ‘En jij!’ ‘En jij!’
Van DSM-labels als ADHD, waar ook medicatie bij komt kijken, moest Oomen niets hebben. ‘Daar zit Big Pharma achter.’ Ook in de Hoe overleef ik podcast zijn dezelfde geluiden te horen (luister ook de debunking van collega-filosofen Rosa en Laura in de podcast In de Bovenkooi).
De avond was voor mij een reminder: houd een open vizier. Want bij het schrijven over mentale gezondheid is het verleidelijk om je eigen ervaring als maatstaf te nemen. En soms, moet je als schrijver bij je leest blijven – en niet op de stoel van de psychiater plaatsnemen.
Leesvoer
Dit is een verhaal om te bookmarken (of ga er nu goed voor zitten) maar zéker de lange leestijd waard. Een persoonlijk essay, over opgroeien met verslavingen in huis, ontsnappen aan je afkomst en de verlossende rol van taal (The Atlantic)
Volgende week is de week van de werkstress. En dus zijn er weer overal berichten over de burn-outepidemie (ondanks de groeiende kritiek op deze ‘diagnose’). Dit jaar, op deze toch al krappe arbeidsmarkt, is er nóg meer urgentie voor psychische problemen op de werkvloer. (Trouw)
Iedereen een trauma? In dit boek laat psycholoog Gabor Maté zien dat ‘normaal-zijn’ een mythe is.
In het ik-tijdperk regeert de individuele grens. Die grenzen verschuiven voortdurend en zijn per situatie verschillend. Het gevolg: een gebrek aan houvast in onze relaties. Toch hanteren we nog steeds etiquette, algemeen geldende regels in het sociale verkeer, al zijn die steeds ongrijpbaarder. Voor het Volkskrant Magazine deed ik een poging om die onzichtbare wetten in vriendschappen op te tekenen.
Vera Mulder schreef voor De Correspondent een drieluik over ouderen in therapie. Hier deel één: Tachtig en in therapie (en je, dat heeft zin)
Ik ben dól op adviescolumns. In Nederland is het aanbod erg schraal, maar in het Verenigd Koninkrijk bestaat een rijke traditie van de ‘Agony Aunt.’ Eén van mijn favoriete ‘Aunts’, die van The Guardian, deelt haar lessen van jaren lezersvragen beantwoorden.
Als een artikel een kop heeft als ‘how to be happy’ kan ik niet anders dan klikken (The New York Times)
Deze auteur is 24 jaar oud en verkocht in één week meer boeken dan Oprah (over de opkomst van het Jungiaanse ‘shadow work’) The Atlantic
Selfcare is een rijke witte vrouwen hobby (en leidt af van sociaal-culturele oorsprong van mentale problemen) The Ezra Klein Show
Hoe herken je een sociopaat, of iemand met één van de andere ‘dark trades’? Deze psycholoog draait het om: zo herken je de mensen met ‘light trades’ in je omgeving (hint: ze motiveren jou om een beter mens te worden).
Lees de memoires van Britney, The Woman in Me. Al is het maar voor het grapje op de allerlaatste pagina🌹.
Tot in december!